Nhạc phổ là gì? Thơ làm nền cho nhạc, nhạc cất cánh cho thơ. Sự gặp gỡ giữa thơ và nhạc là sự kết hợp của tình yêu. Qua nội dung sau đây sẽ giải đáp nhiều câu hỏi hơn của các bạn đọc, cùng theo dõi nhé!
Mục lục
Phổ nhạc là gì?
Phổ nhạc là nghệ thuật dựa theo lời và ý của bài thơ mà viết thành bài nhạc. Trong văn chương Viet Nam vốn giàu nhạc tính với âm thanh trầm bổng nên lẩn trong thơ là nhạc. Các loại văn vần trong văn chương nước ta như lục bát, song thất lục bát, hát nói đều đi đôi với ngâm vịnh, xướng hát. Những điệu dân ca như hát ru, hò cũng hay mượn ca dao làm lời.
Trên thế giới, thì phổ nhạc cho thơ đã thịnh hành từ thời âm nhạc phục hưng, Rondeau kết hợp với ballade và virelai là ba hình thức thơ Pháp phổ nhạc vào cuối thế kỷ 13 cho đến thế kỷ 15.Trong tân nhạc nước ta, nghệ thuật đem ý lời thơ lồng vào nốt nhạc để hát lên là phổ nhạc và tiếp tục phổ biến từ thế kỷ 20. Việc chuyển từ thơ thành nhạc có thể chỉ sử dụng ý để gợi tả lên những hình ảnh trong ca khúc, nhưng cũng có khi theo sát lấy câu thơ làm ca từ. Trong một bài thơ có khi bài nhạc chỉ rút một đoạn mà không đụng đến những đoạn kia, hay hoán chuyển tự sự có thể việc phổ nhạc có thể chỉ là phỏng theo.
Xem thêm Dòng nhạc Ballad là gì? Nguồn gốc của dòng nhạc Ballad
Cái khó cho nhạc sĩ trong phổ nhạc là gì?
Trong phổ nhạc thơ lục bát thì khó nhất là khó thoát được khỏi nhịp điệu có sẵn của thể thơ này bởi vậy nhạc sĩ Phạm Duy đã giải đáp rằng “Nếu phổ thơ mà cứ theo tiết tấu đã có sẵn của thơ lục bát thì vô duyên quá, mình phải sửa lại thôi. Mỗi bài tôi lại sửa theo cách khác nhau, có “xảo thuật” để thổi vào đấy một hơi thở mới. Ví dụ như bài “Tiếng sáo Thiên Thai” mà tôi soạn vào năm 1952. Phổ nhạc bài này, tôi đã bắt thơ phải chạy theo nhạc, tức là đặt quy tắc nhạc lên phía trên thơ. Những câu thơ của Thế Lữ không còn là thơ lục bát nữa và được bố trí lại để có được một âm điệu hợp lý.”
Với phổ thơ thì dễ hơn một tí vì đã có sẵn lời rồi, dù lời có điều chỉnh đi, nhưng ý thì có sẵn rồi. Còn nếu viết cả ca từ thì có khi mình sẽ phải suy xét nhiều hơn. Soạn ca khúc thì phải thăng hoa nó lên, nghĩa là phải làm thế nào cho cả hai ý nhạc và lời càng ngày càng tiến bộ.
Lược phổ nhạc là gì và ích lợi của nó?
Lược phổ (short score) là một dạng văn bản nhạc để ghi lại các thông tin tóm tắt một cách đơn giản nhất của một bản hòa âm, phối khí để các nhạc sĩ có khả năng tập luyện, trình diễn tốt hơn, chuyên nghiệp hơn, rút ngắn thời gian và tăng hiệu quả rèn luyện.
Trái lại với lược phổ là bản tổng phổ – một dạng văn bản nhạc ghi chi chú chi tiết, chi tiết mọi nốt nhạc và thông tin khác cho toàn bộ các nhạc cụ có trong một bản nhạc. Chúng ta sẽ bàn về tổng phổ trong một bài đăng khác.
Các yếu tố cấu thành có thể một bản lược phổ tốt.
Đây chính là phần đặc biệt, quan trọng đối với các nhạc công, nghệ sĩ trình diễn âm nhạc trong một ban nhạc.
Trước tiên, ADAM Muzic mời bạn xem qua một bản lược phổ viết tay
Tên bài hát (Song name)
Tất nhiên bạn phải cần ghi tên bài hát rồi nhỉ :).
Nhạc sĩ, người viết lời ca khúc (Songwriter, lyricist)
Bạn cần ghi rõ tên người sáng tác, người viết lời để thể hiện sự tôn trọng tác giả. Bạn có khả năng ghi thêm tên nghệ sĩ giải thích để người coi hiểu được phiên bản (version) của ai.
Tốc độ bài nhạc (Tempo)
Nhạc phổ là gì? Bạn phải cần ghi rõ tốc độ bài nhạc bằng số để người chơi đánh chuẩn xác hơn, làm giảm việc ước chừng khiến bài nhạc quá nhanh hoặc quá chậm, hạn chế phát sinh cả tình huống đang chậm lại đột ngột nhanh lên và trái lại. Đối với một vài ca khúc, tác phẩm có hơi hướng classic hoặc mang nặng tính classic, bạn có khả năng dùng các thuận ngữ chuyên ngành chỉ tốc độ để biểu thị nhiều nội dung hơn, vì một vài thuật ngữ kiểu này ngoài việc định mức tốc độ, còn biểu đạt cả sắc thái và tinh thần của bản nhạc.
Ví dụ:
- Larghissimo – very, very slow (24 bpm and under)
- Adagissimo
- Sostenuto
- Grave – very slow (25–45 bpm)
- Largo – broadly (40–60 bpm)
- Lento – slowly (45–60 bpm)
- Larghetto – rather broadly (60–66 bpm)
- Adagio – slow and stately (literally, “at ease”) (66–76 bpm)
- Adagietto – slower than andante (72–76 bpm)
- Andante – at a walking pace (76–108 bpm)
Phong cách, thể loại của bản nhạc. (Musical Style)
Bạn cần ghi chú rõ cách điệu của bài nhạc là Pop, rock, Soul hay R&B… điều này giúp nhạc công trình diễn đúng tinh thần và phong cách chơi hơn, đỡ phải mò mẫm, dò đường.
Chủ âm hay tông bài nhạc (Key)
Nhạc phổ là gì? Được ghi vào đầu khuông nhạc, hay được gọi là hóa biểu/bộ dấu hóa (Key signature). Bạn cần ghi rõ chủ âm bài nhạc theo đúng bản gốc nếu ca sĩ biểu hiện cùng tông với bản này, hoặc ghi chú + hoặc – đối với các bài sẽ chơi cao hơn hoặc thấp hơn bản gốc. Nếu được, bạn nên viết hẳn lại một lược phổ với với tông đã chuyển để giúp người chơi đỡ rối khi phải ngồi dịch giọng (transposing) lại.
Trên đây Daydan.vn đã giải đáp cũng như là cung cấp mọi thông tin về phổ nhạc là gì? Phổ nhạc có khó không?. Hy vọng với những thông tin trên đây bạn sẽ tìm được những thông tin hữu ích cho bản thâm. Cảm ơn các bạn vì đã dành thời gian để xem qua bài viết!
Văn tài – tổng hợp
Tham khảo nguồn ( adammuzic.vn, unica.vn, dtquangminh90.wixsite.com, … )
