Dân ca là gì? Dân ca Việt Nam là một thể loại âm nhạc cổ truyền của Viet Nam, các làn điệu dân ca biểu hiện phong cách bình dân, sát với cuộc sống lao động mọi người, thường là tự sáng tác theo tập quán, phong tục. Hãy cùng tìm hiểu về dân ca là gì nhé!!!
Mục lục
Dân ca là gì?
Dân ca là gì? Dân ca Việt Nam là một thể loại âm nhạc cổ truyền của Viet Nam, được lưu truyền trong dân gian. Dân ca có rất nhiều làn điệu từ khắp các miền cộng đồng, thể hiện qua có nhạc hoặc không hề có nhạc của các dân tộc Việt Nam. Do chủ đạo người dân lao động nước ta tự sáng tác theo tập quán, phong tục.
Trong sinh hoạt cộng đồng người quần cư trong vùng đất của họ, thường trong làng xóm hay bao quát hơn cả một miền. Các làn điệu dân ca biểu hiện phong cách bình dân, sát với cuộc sống lao động mọi người. Các dịp biểu diễn thông thường là lễ hội, hát làng nghề. Thường ngày cũng được hát lên trong lao động để khích lệ nhau, hay trong tình yêu đôi lứa, trong tình cảm giữa người và người.
Tuy nhiên mỗi tỉnh thành của nước ta lại có âm giọng và ca từ khác nhau có thể dân ca cũng có khả năng phân theo tỉnh nhưng gọi chung cho dễ gọi vì nó cũng có tính chung của miền Bắc, miền Trung và miền Nam Viet Nam.
Xem thêm Nhạc chill là gì? Một số các định nghĩa Chill bạn cần biết
Nguồn gốc của các thể loại dân ca nước ta
Dân ca bắt nguồn từ đâu? dấu hiệu của dân ca là do chính người dân lao động tự sáng tác theo tập quán, phong tục, dùng trong sinh hoạt cộng đồng người quần cư trong vùng đất của họ, thường là trong làng xóm hay bao quát hơn có khả năng mở ra phạm vi cả một miền.
Các làn điệu dân ca thể hiện phong cách cực kì bình dân, sát với cuộc sống lao động mọi người. Các dịp biểu diễn dân ca thường là lễ hội, hát làng nghề. Thường ngày dân ca cũng được hát lên trong lao động để khích lệ nhau, hay là trong tình yêu đôi lứa, trong tình cảm giữa người và người.
Chức năng của dân ca
Công dụng giáo dục
Dân ca giáo dục tình yêu quê hương, đất nước, trân trọng các thành quả nghệ thuật của chúng ta ở mỗi vùng quê. Dân ca giáo dục tình cảm và thẩm mỹ cho trẻ; đó là những điều hay, lẽ phải; cách xử sự giao tiếp với ông bà, cha mẹ,….Bên cạnh đấy còn là nền tảng tăng trưởng đạo đức, những bài hát có ca từ dễ thuộc, giai điệu mềm mại,…
Chức năng lao động
Như đã thông tin ở trên, dân ca là một thể loại hát dân gian, đến từ môi trường nông – ngư – nghiệp ở những vùng nông thôn. Với các làn điệu dân ca quen thuộc như ru em, giã gạo, chèo thuyền,….làm bớt đi sự căng thẳng, mệt mỏi trong quá trình lao động. Đồng thời còn làm cho tinh thần người lao động hăng say hơn, giúp cho quá trình lao động được năng xuất hơn, đạt hiệu quả kinh tế cao.
Xem thêm Nhạc 8D là gì? Nhạc 8D có lợi ích gì không?
Chức năng sinh hoạt
Được sản sinh trong môi trường diễn xướng, qua các buổi sinh hoạt lao động cộng đồng dân ca còn có công dụng sinh hoạt. Trong đời sống sinh hoạt hằng ngày, ngoài lao động người dân còn tổ chức hội hè đình đám trong quá trình nông nhàn. Có khả năng thấy, chức năng sinh hoạt trong các thể loại hát ví, hát Quan họ, hát Trống quân,….
Chức năng nghi lễ
Dân ca nghi lễ thường luôn đi chung với lễ hội. Để đáp ứng lễ hội, nhiều địa phương đã sáng tạo nên những câu hát, điệu múa như hát chầu văn, hát cửa đình,…..Bên cạnh đó, còn chứa đựng yếu tố nghệ thuật. Trải qua thời gian với sự sàng lọc tinh hoa của dân tộc, một số loại dân ca đã tăng trưởng vượt ra khỏi khuôn khổ đất nước như Hò Huế, Ca trù,…Có những điệu dân ca được UNESCO được thừa nhận là di sản phi vật thể đại diện cho nhân loại như dân ca Ví giặm của tỉnh Nghệ An, Hà Tĩnh, Dân ca Quan họ của Bắc Ninh,..
Bí quyết phân biệt các làn điệu dân ca là gì?
Do dấu hiệu xuất xứ có thể dân ca hay được phân biệt theo vùng miền. Đặc điểm tiếng địa phương là bí quyết dễ biết được nhất xuất xứ của một bài dân ca. chi tiết bí quyết phân biệt các làn điệu dân ca Việt Nam là gì?
Dân ca Bắc Bộ là gì?
Dân ca Bắc Bộ thường có những từ đệm như: “rằng, thì, chứ…” và các dấu giọng như: sắc, huyền, hỏi, ngã, nặng được tạo có thể Bội những nốt nhạc sao cho việc phát âm được rõ nét. Một số phụ âm có thể được phát âm một bí quyết đặc thù như: “r, d, gi” hay “s và x” được phát âm giống nhau, không phân biệt nặng nhẹ.
Dân ca Bắc Bộ có rất nhiều bài khá có tiếng như: Cò lả, Trống cơm, Hát ru, Lý cây đa,… Các bài dân ca của địa phương được nhiều người biết đến có: Bà rằng bà rí, Xe chỉ vá may (Dân ca Phú Thọ), Ba quan, Hát chào, Mời trầu, Hát thầm, Trúc mai (Dân ca Hà Nam), Cây trúc xinh, Giã bạn, Bèo dạt mây trôi, Người ở đừng về (Dân ca quan họ), Đi cấy (Dân ca Thanh Hóa),…
Dân ca Trung Bộ là gì?
Dân ca Trung Bộ thì thường sở hữu chữ “ ni, nớ, răng, rứa…”. Dấu sắc được đọc thành dấu hỏi, dấu hỏi và ngã đều được đọc giống nhau và trầm hơn so sánh với chữ không dấu.
Dân ca Trung Bộ có không ít bài được nhiều người biết đến như: Lý thương nhau (dân ca Quảng Nam), Lý mười thương (ca Huế), Hò hụi, Hò giã gạo (Dân ca lọ hoa Trị Thiên), Hò đối đáp, Hát ví, Dặm (dân ca Nghệ Tĩnh), Lý vọng phu, Lý thiên thai (Dân ca khu 5).
Dân ca Nam Bộ là gì?
Dân ca Nam Bộ thì thường sở hữu những chữ “má (mẹ), bậu (em), đặng (được)…”. Chữ “ê” đọc thành chữ “ơ” còn dấu ngã đọc thành dấu hỏi,… nhưng nhìn chung thì dân ca khu vực này vẫn là thoát thai từ lòng dân với đậm tính chất mộc mạc của họ.
Dân ca Nam Bộ nổi tiếng với các điệu hò, lý, vè, tiêu biểu như: Ru con, Lý đất giồng, Bắc Kim Thang, Lý dĩa bánh Bộ, Lý cây Bông, Lý ngựa ô, Lý quạ kêu, Lý chiều chiều, Lý con sáo, Lý Bông dừa, Lý qua cầu…
Ý nghĩa của dân ca
Các làn điệu dân ca có rất nhiều ý nghĩa trong đời sống của người dân.
Dân ca giáo dục tình yêu quê hương đất nước và trân trọng giá trị nghệ thuật của chúng ta ở mỗi vùng quê. Đấy là những điều hay lẽ phải, bí quyết cư xử giao tiếp những người khác. Ngoài ra dân ca còn là nền tảng cho con trẻ tăng trưởng đạo đức. Những bài hát có ca từ dễ thuộc, giai điệu trữ tình có ảnh hưởng chắc chắn tới trẻ tạo những cảm giác tương ứng.
Dân ca là một thể loại ca hát dân gian, xuất phát từ môi trường nông ngư nghiệp ở các vùng nông thôn. Từ môi trường đó, dân ca có nhiều công dụng trong các hoạt động của cuộc sống như giúp đỡ các thao tác lao động trên cạn: ru em, xay lúa, giã gạo, kéo gỗ…, trên sông nước thì có hò chèo thuyền, hò kéo lưới…
Xem thêm Dòng nhạc Ballad là gì? Nguồn gốc của dòng nhạc Ballad
Tạm kết
Qua bài viết trên thì daydan.vn đã cung cấp mọi thông tin về dân ca là gì cực kỳ bổ ích. Hy vọng với mọi thông tin và kiến thức trên sẽ giúp người đọc có những thông tin hữu ích với các bạn đọc. Cảm ơn các bạn đã dành thời gian để xem qua bài viết này nhé!!!
Nhật Minh-Tổng hợp và bổ sung
Nguồn tham khảo: (thohay.vn, ruaxetudong.org, palada.vn)
